Ett oss att lang heer...

Sagen in Hörscheider und Kradenbacher Sprooch

Hans Mühlhaus, Darscheid

 

Der Wundervogel von Hilgerath

Ett woa ön der Zeeit, wie die siwwe Dörfer ön der Stroth üwwerlochten, wohin se de Kirch für ihr Poar (Pfarrei) baue sollte. Ett hatt lang jedauert, boß se enich wore, de Kirch öm Liesertal, newwem dem Poarhaus obzestelle. Wie se nou datt Baumatrial onfuhre, hurten se ön allen Poardörfern: ön Benhause, wo datt Poarhaus stung, wie och en Boxberich, Nirdele, Neche, Krödemech, Sormeschbech unn Jefell de Stumm (Stimme) von enem schruße Vuchel, der rof an enem Stock: »Heljert, Heljert, Heljert!« Su en Stumm hatt de Stroth noch nett jehurt, awwer kene doocht sech jett dobei.

Ewwer an dem Morje, wie de Bauleut anfange sollte zu bauen, woa de Platz leddich, datt Baumatrial woa nettmi do, un kener hatt jett jemerkt. »Watt nau?«, fragt ener den annern, awwer kener woßt, watt nau ze maache war. Do hurten se wiä de Vuchel rofe: »Heljert, Heljert, Heljert!« On nau woßdense de Wach (Weg). Se brauchde nett lang zu sücke: ob dem ale Bärich Heljert, zu dem all Wach der Stroth hinjohn, do lochen de Steen, de Sand unn datt Bauholz. De Freud woa schruß! Ett jof kene Streeit mi. Die siwwe Dörfer bauten de Kirch, ihr Poarkirch, ob dem hücksde Bärich, motzen ön der Stroth.

De Wunnervuchel woa mött seiner Stumm louter (immer) dabei. No seinem Rof (Ruf) bekom de Kirch ihre Nomme (Name), mä sät: Heljert, ma schreift: Hilgerath, d.h. heilige Rodung.

Vom Hörscheider Teufelchen

Ett oss att lang heer, do woar un Hischend e Mädche, demm woaren Vatta un Motta jestor-we. Ett woar esu orm, dad' ett jidden Daach seein Brut bäddele moost. Dobeei hott ett jid-desmol jesoot: »Moa brengen ech daat Brut wea.« En bies Frau woa um Dorf, di hatt fir orm Leeit neeist iwwerich, se kunt datt Mädche nett ousstohn. Emol, wi ett virr hirrer Dur stung, sootse zu himm: »Ech wollt, dou hältst suvill Deeiwel um Laif wi Schrimmele um Brut se-ein!« Von dar Stunn onn hatt da Deeiwel Jewalt iwwer datt Mädche jehott; ett oss Jans bies jenn, un de Leeit nannten ett nur mi »Hischender Deeiwelche.«

De Hischender Beschmänn vazellte hirrem Jä-jer, wi stork datt Deeiwelche war, un datt ke Mannskerl ett bezwinge kinnt. Dorob hott de Jäjer jeminnt, e wolldet zu jidder Zeeit mott himm obholle. Da stung datt Deeiwelche schon virr himm un hott em mott zwäi Hannen de Hals zojehaale. De Jäjer hott geschreeit: »Jesses-Marrja-Jusep!« un dono woa datt Deeiwelche ob emol nettmi do.

Winou de ahle Schosder, da mott seeinem Schosderdesch von Haus zu Haus zog, daat jehurt hott, hodde jesoot: »Wenn eweile datt Deeiwelche kam, ech schlet emm de Hommer ob da Kopp.« Un jeleeich drob stung daat Deeiwelche schun do un sät: »Nou schlo mir de Hommer ob de Kopp!« Do krucht de Schosder ett mott der Angst se don, en hott lauter inner-sech jekuckt, un e kunt ke Woat mi schwätze. Emol lof daat Deeiwelche ob de Ferkelstroß no Kelbrich, awwer ett woar hurtich zreck. Ett soot, datt die »Weiß Frau« on der Streckbank (Totenbett) jestannen hält, un wo di war, könnt ett neeistmi maache.

Im Schewisch-Haus soßen drei Hischender Männer jemetlich beienanner, um Koat ze spülen. Do kom datt Deeiwelche dazo un wollt mottspille. Dänne Männer woar daat nett rächt, un ene sot: »Dou kaans nett mottspille, dou hos jo ke Jeld.« Do hott daat Deeiwelchen ewwer de Maul jeschwoat: »Waat, ech ke Jeld! Ech honn vill Jeld! Ett leeit unner dem Hohlbernche, do sein drei Kesde mot Jold beschrowwe. Ob ener leeit en schwoarze Hund, da deht ech neeist, sulang ech dabeei seein. Kult mott! Ech weisen eech de Platz, wooda schrowwe kinnt. Daat Jeld kinnder eech all holle.« Donnerwedder, doochden de Koartespiller, daat oss e Woat! Eene stung ob un wollt mottjohn, awwer seein Frau hodden fastjehaale, ha soll sech um Jotteswelle nett beschwätze losse, un se hod-det redkrich, de Maan imzuhale. Om Stene Kreuz bei Doschend hott daan de Bischof da Deeiwel usjetriwwe. Da Deeiwel wollt datt Mäd-che nett verlosse. E hott sech jewehrt und janz schreulich jebrellt. De Bischof woar awwer mi stark wi dö Deeiwel, un da moost kleen beijenn: »Dou wells mech usdreiwe, da do mech un ett Koarfeld.« — »Nee, uss Koar jett Brut jebaach« — »Da do mech u n de Alfbaach.« — »Nee, do waschen de Frauen hirr Leeinen.« — »Wo wells dou mech daan nimmen hinddon?« — »Dou sollst verbannt seein motzen ob dissem Wääch, inner de Steen, datt dech de Mensche-feeß zertredde!«

Daat woar e Woat, seei lätzt Woat, do hatt da Deeiwel neeist mi dajähnt zesetze — e mooßt weeiche!

Firr di Dorfleeit woar datt Mädche awwer immer noch datt Mischender Deeiwelche, un se honn hirr Dirren z'ojehalen, wenn ett kom. Do oss ett seeiner Wääch jange, un kener woßt wohien. Wi ett nou en Langzeeit nettmi wierkom, do doochden di Leeit noh iwwer daat orm Kund, datt esu mottersilenalleen opp da Welt woar. Se frochden un sochden noh himm un hätten himm jär de Dirren objemaacht, awwer ett kom nettmi wear.

-----------------------------7d235b1512028a Content-Disposition: form-data; name="hjb1987.58.htm"; filename="" Content-Type: application/octet-stream